“Çözülememiş, kangren halini almış türlü sorunlarla yeni bir adli yılı karşılıyoruz”

Balıkesir Barosu Başkanı Av. Erol KAYABAY 1 Eylül 2022 Adli Yıl basın açıklamasında bulundu. Kayabay, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Dört gün önce 30 Ağustos Zafer Bayramı’mızın 100. yıldönümünü büyük bir coşkuyla kutladık. Yaklaşık iki ay sonra Cumhuriyetimizin 99. yaşını yine büyük bir coşku ve gururla kutlayacağız. Bu vesileyle başta istiklalimizin ve istikbalimizin mimarı Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, vatan için göğsünü siper eden bütün kahramanlarımızı ve ebediyete irtihal etmiş hukuk neferlerimizi minnetle anıyoruz.

“Coğrafya kaderdir” derler. Kaderimizi ilmek ilmek işleyen bu aziz Anadolu toprağının tarih boyunca ne denli zor bir coğrafya olduğunu hep birlikte yaşayarak idrak ettik. Hiç kuşkusuz, cumhuriyet tarihi boyunca her zorlukta, her küresel tehditte Atatürk ilke ve devrimleri yegane rehberimiz olmuştur.

Fakat şunu da tecrübe ederek gördük. Adalet sisteminde ortaya çıkan ve her geçen gün artarak devam eden yargısal sorunların, hak ihlallerinin hiçbiri kader değil; aksine yanlış politikaların neticesidir.

Ne yazıktır ki, hem yargının kurucu unsuru avukatlar olarak meslek özelimizde, hem de bu aziz vatanın yurttaşları olarak adalet sisteminde; çözülememiş, kangren halini almış türlü sorunlarla yeni bir adli yılı karşılıyoruz.

Güçler ayrılığını benimsemiş, yargı bağımsızlığını teorik olarak baştacı etmiş Türkiye Cumhuriyeti, maalesef milenyumun geride kalan 22 yıllık dönemini bu ilkelerin gerçekten var olup olmadığı sorusuna cevap arayarak geçirmiş, bu süreçte yurttaşların yargıya karşı zayıflayan güvenini tesis etme noktasında da sukut-u hayale uğramıştır.

Milenyumun başında iki elin parmaklarını geçmeyen hukuk fakültesi sayısı, geride kalan 22 yılda on kattan fazla artış göstermiş; ancak nitelikli eğitim aynı oranda kan kaybetmiştir. Bugün yargının her aktörü bakımından liyakat sorunu, en büyük sorunlarımızdan biri halindedir.

Çağdaş dünyada sınavsız avukatlık neredeyse kalmamışken, “hukuk mesleklerine giriş” adı altında getirilen ve henüz uygulaması başlamamış bir sınavın mevcut durumda değil reform, kangren yaraya merhem bile olamayacağı acı bir gerçektir.

Halihazırda altmış bin genç avukat, aktif çalışan avukatların neredeyse yarısını oluşturuyor. Bu meslektaşlarımızın büyük çoğunluğu; düşük gelirlerle değil geçinmek, mesleğin ağır mali külfetleriyle bile başa çıkamıyorlar.

Oysa biliyoruz ki, mesleğin itibarını sağlamak, en başta avukatı ekonomik refah seviyesine ulaştırmakla mümkündür.

Bu anlamda, CMK zorunlu müdafi ücretlerinin “ücret” denilebilecek angaryaya son verecek şekilde arttırılarak, en azından avukatlık asgari ücret tarifesine uyarlanması acil bir ihtiyaçtır.

Ülkemizdeki geçici sığınmacı popülasyonu; adli yardım hizmetlerinde iş yükünü arttırırken, mevcut bütçe bu yükü kaldıramamakta ve vekalet ücreti ödemelerinde ciddi gecikmeler yaşanmaktadır. Adalet Bakanlığı, bu konuda bir an önce bütçe düzenlemesi sağlamalıdır.

2019’da çıkartılan yargı reformu strateji belgesiyle belli kalemlerde sağlanan KDV indirimi, avukatlık hizmetinin tüm kalemlerine yaygınlaştırılmalıdır. Ayrıca zorunlu müdafi ve adli yardımdan doğan avukatlık ücretleri, hizmetin niteliği göz önüne alınarak vergi istisnası kapsamına sokulmalıdır.

Bu mali talepler, geçtiğimiz temmuz ayında Sayın Adalet Bakanı ile yaptığımız görüşmede çözümü noktasında mutabık kalınan ve çözümsüzlük halinde Türkiye Barolar Birliği’nin belirli eylem planını devreye sokacağı konulardır.

Avukatın sağladığı hukuk hizmeti, hukuk devleti ilkesinin temel taşıdır. Bu noktada; alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olarak getirilen uzlaştırma ve arabuluculuk işleri, hukuk nosyonu kazanmamış, fakülte tedrisatından geçmemiş ellerde usulden uzak, hukuken sakat çözümlere evrilmektedir. Alternatif çözümlerin hukukiliği adına uzlaştırma ve arabuluculuk işlemleri bütünüyle avukatlara özgülenmelidir.

İçinde bulunduğumuz süreç, ne yazık ki sistemin, yargının kurucu unsuru olan avukatı korumakta derin acziyet yaşadığı bir süreçtir. Temmuz ayında meslektaşımız Servet Bakırtaş, görevi başında uğradığı silahlı saldırıda hunharca katledildi. Tıpkı Ersin Arslan, Dilara Yıldız, Şafak Mahmutyazıcıoğlu, Ceren Damar gibi… On binlerce meslektaşımız ise kendilerine yönelen tehdit, hakaret, kasten yaralama eylemlerine yüz çevirip ölümü göze alarak mesleği sürdürmeye gayret ediyorlar. Aslında tüm bu yaşananlar, avukatı toplum nazarında değersiz ve etkisiz kılmaya endekslenmiş politikaların doğal bir sonucudur. Hiç kuşkusuz, avukata yönelen tehdit unsurlarının caydırıcı ceza siyasetine dahil edilmediği, avukatın korumasız kaldığı bir düzen, hukuk devleti ilkesini de derinden zedeleyecektir. Bu anlamda, hakim ve savcılar bakımından anayasa ile sağlanan teminat, derhal avukatlar bakımından da işletilerek mesleğin ifasında avukatın can güvenliği tesis edilmelidir.

Yargının kurucu unsuru olan avukatların çalışma alanı niteliğindeki adliye binalarında, hakim ve savcılar ile aynı muameleyi görmeleri anayasanın bir gereği iken, x-ray uygulamaları, ön bürolarda yaşatılan zorluklar, avukat otoparkları ile baro odalarının küçültülmesi açıkça bizleri ötekileştiren bir anlayışı pekiştirmiştir.

Yargı bağımsızlığının, hukuk devleti ilkesinin, adil yargılanma hakkının teminatı avukatlardır. Avukatların en temel mesleki hakları temin edilirse, bu ilkeler de doğrudan güç kazanacaktır. Ülkemiz, yakın tarihte haklı seslere kulak tıkayarak baroları bölme gayretinde olanların, yasa değişikliğine rağmen pratikte hiçbir sonuç alamadıklarına tanıklık etmiştir.

Soruna çözüm üretmek yerine, soruna sorun eklemek belki farklı amaçlara hizmet edebilir. Fakat bu çabanın hukuk düzenine zarardan başka birşey getirmeyeceği bellidir.

Hukuk oksijen gibidir. Gözle görülmez ama yokluğu yok eder, varlığı yaşatır. Biz biliriz ki, adaletten geçmeyen yolun sonu karanlıktır. Aydınlık bir gelecek, ancak adalet ve bilimle mümkündür. İşte bunun için, adil yargılanma hakkını ve bu hakkın temelinde yer alan bağımsız ve etkili savunmayı gözbebeğimiz gibi korumak zorundayız.

Bizler, ne yazık ki; savunma makamının yargı sistemi dışına çıkartılmaya çalışıldığı, avukatların mesleklerini icra ettikleri her ortamda sistematik olarak şiddete uğradığı, öldürüldüğü; kadın cinayetlerinin zamana yayılmış bir katliama dönüştüğü, çocuk istismarının önünün alınamadığı bir düzende yeni adli yılı kutlayamıyoruz. Ancak, suskunluk sarmalına girmeyen ve adalet için herkes adına direnen avukatlar olarak yeni adli yılı büyük bir kararlılıkla karşılıyoruz.

Bu duygu ve düşüncelerle yeni adli yılın hukuk ve adalet duygusu adına umuda gebe olmasını temenni ediyor; başta Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, vatan uğruna can vermiş şehitlerimizin, ebediyete irtihal etmiş hukuk neferlerimizin ve görevi başında katledilmiş meslektaşlarımızın aziz hatırası önünde saygıyla eğiliyoruz.” /Metin Yamaner